بررسي فرايند دولوميتي شدن و تأثير آن بر کيفيت مخزني در بخش بالايي سازند دالان در ميدان پارس جنوبي (خليج فارس)

سازند دالان با سن پرمين مياني تا بالايي داراي رخساره هاي کربناته با ميان لايه هاي تبخيري است که در نواحي زاگرس چين خورده و بخشهاي وسيعي از خليج فارس به عنوان اصلي ترين سازند کربناته گازدار محسوب مي شود. مطالعات رسوبشناسي نشان مي دهد که گسترش رخساره هاي مخزني (به ويژه االيتي) اين سازند عمدتا به واحد دالان بالايي محدود مي گردد. بررسي پتروگرافي نمونه هاي بخش بالايي سازند دالان در اين منطقه نشان ميدهد كه فرايند دولوميتي شدن به طور عمده اين سازند را تحت تأثير قرار داده است و باعث تغيير در ميزان تخلخل در اين بخش شده است. از آنجا که دولومیت به دلیل پایداری شیمیایی و مقاومت در برابر انحلال فشاری در حین تدفین، تخلخل و نفوذپذیری خود را بهتر از سنگهای آهکی حفظ می کند، اين فرايند نقش مؤثري در افزايش كيفيت مخزني ايفا كرده است. مطالعه ميکروسکوپي سنگهاي اين منطقه نشان ميدهد اين سنگها داراي حداقل 6 نوع دولوميت مختلف است كه انواع آن به قرار زير مي باشد:
   1-دولوميکريت: ريز بلور، بي شکل و هم اندازه، داراي لاميناسيون، قالب کانيهاي تبخيري و فابريک فنسترال.
   2- دولوميکرواسپاريت: ريز تا متوسط بلور، متراکم و هم اندازه كه از تبلور دولوميكريت ها بوجود آمده است.
   3- دولوميتهاي جانشيني:دولوميتي شدن انتخابي عمل نموده است، بطوريكه در يك زمان تحت شرايطي فقط آلوكم ها را تحت تأثير قرار داده و گاهي فقط زمينه و حتي در بعضي قسمتها كل سنگ را تحت تأثير قرار داده است.
   4- دولوميت پرکننده حفره: درشت بلور، روشن(limpid)، اغلب شكلدار تا نيمه شکلدار.
   5- دولوميتهاي پراکنده در ماتريکس آهکي: حاوي بلورهاي شکلدار تا نيمه شکلدار با بافت پورفيروتوپيک.
   6- دولوميتهاي مجاور استيلوليتها: شامل بلورهاي شکلدار تا نيمه شکلداربه رنگ قهوه اي.
   سه مدل دولوميتي شدن در اين بخش شامل: مدل سبخا، مدل تراوش- باز گشت سيال مربوط به محيط تدفين کم عمق، و مدل تدفيني عميق مي باشد