شرايط تشكيل وژنز ژيپس

شرايط تشكيل وژنز ژيپس

 

 

سنگهاي تبخيري متشكل از كانيهاي تبخيري(Evaporates Minerals) هستندكه در اثر فرايندهاي شيميايي از آبهاي اشباع يا نزديك اشباع توسط تبخير خورشيدي (Solar evaporation) حاصل مي گردند. با توجه به اين تعريف اين سنگ ها را محدود به سطح زمين مي كنند وليکن Warren اعتقاد دارد كه اين تبخيري ها اوليه اند و انواعي كه در اعماق تشكيل مي شوند ثانويه مي باشند.
تبخيري ها معمولاً به صورت سنگ پوشش مخازن هيدروكربني مي باشند و يا بر اثر دياپيريسم نمكي تله هاي ساختماني را تشكيل مي دهند. همچنين اين سنگها در مطالعات آب و هواي قديمي مفيد هستند زيرا آن ها معمولاً به نواحي خشك با عرض جغرافيايي پائين محدود مي شوند. معروفترين كاني هاي تبخيري عبارتند از هاليت، سيلويت، كارناليت، انيدريت، ژيپس، تنارديت، ميرابليت، ترونا، گلوبريت و...
وسيلگليو پيشنهاد كرد كه هنگامي كه آب دريا در حدود 19 درصد از حجم اوليه اش تبخير شده باشد، ژيپس رسوب مي كند و هنگامي كه حجم تا 5/9 درصد كاهش يابد، هاليت يا نمك طعام ظاهر مي شود. تداوم تبخير كاني هاي منيزيم و پتاسيم را توليد مي كند. كاني هاي تبخيري را دو گروه اصلي تقسيم مي كنند:

ادامه نوشته

ذخاير تبخيري و گنبدهاي نمكي

ذخاير تبخيري و گنبدهاي نمكي

نمك در موقعيت هاي مختلف رسوبي
  
   موقعيت هاي مناسب براي رسوب تبخيري ها
   رسوبات تبخيري در حوضه هاي مرتبط با دريا يا در حوضه هايي كه با خشكي ارتباط دارند ، بوجود مي آيد . موقعيت و شرايط مناسب براي نهشت تبخيري ها كلاً يا در حواشي فلات قاره ( مانند سبخا كه رسوب گذاري نمك بر روي آن پهنه ها ، حاصل تبخيرآبهاي نمكداري است كه بر اثر خاصيت موئينه به سطح آورده شده و در داخل خلل و فرج نهشته ها ته نشين شده اند مثل خليج فارس است ) و يا در حوضه هاي داخل كراتوني ( مانند حوضه ميشيگان كه در داخل سپر پايدار كراتوني قرار دارد ) ايجاد مي گردد ، در واقع شرايط فوق كلاً در دو محيط زير حاكم است و ميتوان انتظار توليد و رسوب تبخيري ها را داشت :
   الف – محيط هاي سبخا با فرونشيني تدريجي شامل سبخاهاي قاره اي و سبخاهاي ساحلي
   ب- محيط دريايي ( لاگونها و خليج هاي مرتبط با دريا )

برای توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه فرمایید...

ادامه نوشته